De Hudsonstraat - over een straat die helemaal niet bestaat. Of toch..?

Er is in Nederland een straat die niet bestaat, maar wel al vijftig jaar op allerlei kaarten staat. De straat is te zien op stadsplattegronden van Falk, stratenatlassen van de ANWB en bijvoorbeeld ook in Google Maps. Je kunt met die laatste zelfs de route naar die straat bepalen, terwijl de straat dus helemaal niet bestaat! Het gaat hier over de Hudsonstraat in Vlaardingen. In dit verhaal zal ik je uitleggen hoe deze wonderlijke situatie ontstaan is.

Hoe het begon

Eind jaren vijftig van de vorige eeuw werd in Vlaardingen nagedacht over een uitbreidingsplan in het gebied dat globaal tussen het treinstation Vlaardingen Centrum, de Buitenhaven en het Scheur ligt. In de raadsvergadering van 2 november 1962 stond de naamgeving van de straten in dit plan op de agenda. Het voorstel van burgemeester en wethouders begint als volgt:

"Nu met de straataanleg en bebouwing van het uitbreidingsplan Maasboulevard is begonnen, dient ook de straatnaamgeving aldaar ter hand te worden genomen. Hoewel het aantal nieuwe namen, dat dient te worden gegeven, slechts 5 bedraagt, hebben wij toch getracht deze namen te kiezen uit een bepaalde groep, namelijk die der ontdekkingsreizigers en zeevaarders."

Vervolgens noemen ze twee Nederlandse zeevaarders-ontdekkers (Olivier van Noort en Abel Tasman), een kartograaf (Mercator, alias Gerard de Kremer) en twee buitenlandse ontdekkers (Christoffel Columbus en Henry Hudson). Nog best een allegaartje binnen zo'n thema met vijf namen, maar goed. Het voorstel werd aangenomen. Het zal ongetwijfeld een hamerstuk zijn geweest, want op een plankaart uit 1959 stonden de straatnamen al ingetekend: Olivier van Noortlaan, Abel Tasmanlaan, Mercatorweg, Columbusstraat en Hudsonstraat.

Van die "slechts 5" nieuwe namen zie je tegenwoordig alleen Van Noort, Tasman en Columbus op de straatnaambordjes terug. De Columbusstraat is weliswaar een stuk korter dan aanvankelijk bedacht was, maar de straat ligt er in ieder geval. De Mercatorweg was gepland op het terrein van Unilever, maar in plaats van de weg kwam op die plek een parkeerterrein, dat later nog deels bebouwd werd. En ook de Hudsonstraat werd dus nooit aangelegd. Daar is op zich allemaal niks vreemds aan. Misschien was er bijvoorbeeld toch minder behoefte aan bedrijventerrein dan men had gedacht. Het gebeurt wel vaker dat bouwplannen in de loop der jaren zodanig veranderen dat de geplande straten een andere loop krijgen of zelfs helemaal komen te vervallen. Maar in dit geval is de naam van die Hudsonstraat wel een bijzonder eigen leven gaan leiden.

Is-tie d'r al?
Ik hoorde voor het eerst over deze straat in een uitzending van het radioprogramma Andermans Veren waarin de Vlaardingse band Amazing Stroopwafels te gast was. Ze bleken een heus lied over de Hudsonstraat te hebben geschreven. Zanger Wim Kerkhof vertelde dat hij helemaal gek is op straatnamen, en daarmee had hij natuurlijk meteen mijn aandacht. Hij vertelde: 

"Ik heb altijd overal veertig kilometer rond mijn woonplaats Vlaardingen gereden om te zien hoe alle straten heten en dat heb ik zelf in kaart gebracht. En als ergens dan een nieuwe straat geprojecteerd was dan ging ik er ook naartoe van 'Ha, is-tie d'r al?' In 1965 was het zover: de Hudsonstraat zou komen. Nou, die andere kwamen wel, maar die Hudson daar moest ik steeds op wachten. Ik reed er steeds weer naartoe, nee hoor." 

En die straat is er dus tot op de dag van vandaag niet gekomen. Kerkhof vertelde er ook bij dat hij de naam Hudsonstraat wel jarenlang op allerlei kaarten had zien staan. Dat intrigeerde me, dus ik ben eens op ontdekkingsreis gegaan.

Ik noemde al de plankaart uit 1959 waarop de Hudsonstraat was ingetekend als verbindingsstraat tussen de Columbusstraat en de Westhavenkade. Maar dat was eigenlijk nog van vóór dat die straat er niet kwam, als je begrijpt wat ik bedoel.

Plankaart (1959)

Ik zag de Hudsonstraat ook op een stadsplattegrond uit 1972. De Mercatorweg was zo te zien in die tijd al uit de plannen geschrapt en men dacht nog wel aan de lange variant van de Columbusstraat.

Plattegrond (1972)

De Hudsonstraat staat ook weergegeven in de ANWB Stratenatlas uit 1996. Bij de straat die op die locatie is ingetekend staat weliswaar geen straatnaam vermeld, maar in de index staat de Hudsonstraat wel met een verwijzing naar die plek op de kaart.

ANWB Stratenatlas (1996)

In het 100.000+ Stratenboek van Shell uit 1996 zag ik de Hudsonstraat niet op de kaart staan, maar wel in de index. Daar wordt verwezen naar vakje G9d op de kaart. Dat is een vakje hoger dan waar de straat bedacht was. Het is ook lastig om van een spookstraat aan te geven waar die precies ligt.

Stratenboek van Shell (1996)

Ik vond de Hudsonstraat ook in de De Complete Stratengids van Nederland, uitgegeven door Robas in 1997. De straat past nog precies in het hoekje van de kaart.

De Complete Stratengids van Nederland (1997)

Op de Falk-plattegrond van Rotterdam, Schiedam en Vlaardingen uit 1978 zie je de Hudsonstraat duidelijk staan. Maar op die van 1980 is de straat helemaal verdwenen. Op de 48e druk van de stadsplattegrond van Rotterdam (uit 2016) is de Hudsonstraat weer terug van weggeweest.

Falk-plattegrond (links 1980 en rechts 1978)

Falk-plattegrond Rotterdam (48e druk, 2016)

En bedenk: dit zijn dus allemaal weergaven van een straat die helemaal niet bestaat! Het schijnt dat de Hudsonstraat ook lange tijd op officiële gemeenteplattegronden heeft gestaan, maar op een gemeentelijke plattegrond van 2005 komt de naam in ieder geval niet meer voor.

Op de digitale kaarten van OpenStreetMap en Apple Maps kan ik de Hudsonstraat in Vlaardingen niet vinden - om begrijpelijke redenen. Maar Google Maps geeft de Hudsonstraat wel weer. Je kunt ook je route naar die straat plannen, maar als je op je bestemming aankomt zul je zien dat er helemaal geen straat met die naam is. Je zult hooguit een naamloos steegje ontdekken tussen twee bedrijfspanden. Niet echt een doorgang die een eigen naam verdient. Een echte straat met een naam ligt daar dus niet.

Google Maps (23 december 2020)

Ik zag dat er in 2017 een keer een brandweer met spoed naar de Hudsonstraat gestuurd is vanwege een voertuigbrand. Misschien dat die brand was gemeld door iemand die met Google Maps zijn locatie had bepaald. Zou de brandweerwagen de straat ook hebben kunnen vinden in het eigen navigatiesysteem?

In rook opgegaan
Vermoedelijk hebben de verschillende kaartenmakers de Hudsonstraat in de loop van die vijftig jaar van elkaar overgenomen bij het maken van nieuwe plattegronden, zonder te controleren of de straat wel echt bestond. Ik snap dat wel, want het is ontzettend veel werk om dat van alle straten na te gaan. Van de andere kant: dat is wel hun werk. Of zou het zo zijn dat kaartenmakers met opzet een paar spookstraten aan hun kaarten toevoegen, net zoals woordenboekmakers soms spookwoorden opnemen om daarmee te kunnen controleren of anderen niet stiekem hun werk kopiëren? Nee, dat zal toch niet. Al is het alleen al omdat je als kaartenmaker niet wilt dat iemand een brandweer naar jouw spookstraat stuurt en die door de verwarring te laat op zijn bestemming komt.

Als de naam Hudsonstraat in 1962 door de gemeente Vlaardingen officieel is vastgesteld maar nu niet meer bestaat, wat is er dan in de tussentijd mee gebeurd? De gemeente heeft de straatnaam in ieder geval niet actief ingetrokken, maar toch komt de straat in de huidige systemen niet meer voor. Met de invoering van de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) moesten gemeentes alle gegevens over gebouwen en adressen voortaan bijhouden in één nieuw registratiesysteem. Daarin moesten alle straatnamen opnieuw worden geregistreerd. In maart 2007 werden alle op dat moment bekende Vlaardingse straatnamen - dat waren er 566 - officieel geformaliseerd als input voor de BAG. Daar was de Hudsonstraat niet meer bij. Op dat moment bestond hij dus zeker niet meer. Alleen stond hij dus nog hier en daar op een kaart.

Het lied van de Amazing Stroopwafels eindigt met de regel "maar over de Hudsonstraat blijft de historie vaag". Dat is dan hiermee toch een beetje opgehelderd.

*
Veel dank aan Harm Jan Luth (stadsarchivaris van Vlaardingen) voor het beschikbaar stellen van informatie en kaarten. En dank aan Kees Loeve en Sebas van den Brink voor het zoeken en aanleveren van kaartmateriaal.

--
Update: kort na het verschijnen van dit artikel was de Hudsonstraat ineens verwijderd van Google Maps.