Doorgaan naar hoofdcontent

Van Prinsestraat tot Koninginnegracht - over de tientallen Oranje-straten van Den Haag

Een paar weken geleden besloot de gemeente Den Haag om een nieuw plein bij de Koninklijke Bibliotheek de naam Maria Stuartplein te geven. Het plein ligt ingeklemd tussen de Prins Willem-Alexanderhof, de Prins Clauslaan en de Juliana van Stolberglaan. De naam van het plein verwijst naar Maria Stuart I (1631-1660, prinses van Oranje) én naar Maria Stuart II ((1662-1694, prinses van Oranje en koningin van Engeland en Schotland). Een dubbele vernoeming dus. Naar Maria Stuart II was in 1953 ook al een laan genoemd in Den Haag; de Koningin Marialaan ligt ongeveer zeshonderd meter van het nieuwe plein. 

De hofstad Den Haag kent een rijke traditie om straten te noemen naar Oranjes en Nassaus, en ook om meerdere straten naar een en dezelfde persoon te vernoemen. Het is dus niet zo vreemd als je het overzicht een beetje kwijt bent. Ik heb daarom alle straten die ik in deze categorie kon vinden maar eens op een rij gezet: van Prinsestraat tot Koninginnegracht, en van Willem de Zwijgerlaan tot aan Prinses Alexialaan. (Tussen haakjes geef ik bij de straatnamen steeds het jaar waarin de naam is vastgesteld.)

  • Het Huis van Oranje(-Nassau): Oranjeplein (1863) en Oranjestraat (1863) (Deze vernoemingen gebeurden in het kader van de vijftigjarige herdenking van de onafhankelijkheid, gevierd in 1863.)
  • Het geslacht Nassau: Nassaulaan (1861), Nassaukade (1877) en Nassauplein (1883)
  • Willem van Oranje (1533-1584): Willem de Zwijgerlaan (1903)
  • Anna van Bueren (1533-1558, de eerste vrouw van Willem I prins van Oranje): Anna van Buerenstraat (1898)
  • Anna van Saksen (tweede vrouw van Willem I prins van Oranje): Anna van Saksenlaan (1999)
  • Charlotte de Bourbon (1546/47-1582, derde vrouw van prins Willem I van Oranje): Charlotte de Bourbonstraat (1898) en Charlotte de Bourbonplein (1906)
  • Louise de Coligny (1555-1620, vierde vrouw (sinds 1582) van Willem I van Oranje): Louise de Colignystraat (1898), 2e Louise de Colignystraat (1913) en 3e Louise de Colignystraat (1913)
  • Maurits (1567-1625, zoon van Willem I van Oranje): Prins Mauritslaan (1904) en Prins Mauritsplein (1905)
  • Otto II (1305-1350, voorvader van Willem van Oranje): Nassau Dillenburgstraat (1894)
  • Hendrik III (voorvader van Willem van Oranje): Nassau Bredastraat (1957)
  • Willem Adriaan van Nassau (1632-1705): Nassau Odijckstraat (1894)
  • Jan van Nassau (broer van Willem van Oranje): Jan van Nassaustraat (1894)
  • Hendrik van Nassau (1640-1672, zoon van prins Maurits): Nassau Ouwerkerkstraat (1894)
  • Jonker Frederik van Nassau (1624-1672, zoon van prins Frederik Hendrik): Nassau Zuilensteinstraat (1894)
  • Willem Lodewijk (1560-1620, neef van Willem I van Oranje): Willem Lodewijklaan (1917)
  • Willem II (1626-1650, prins van Oranje): Prinsestraat (in 1646 werd de straat al vermeld als jonge Princenstraat)
  • Johan Willem Friso (1687-1711, prins van Oranje): Jan Willem Frisolaan (1951) en Jan Willem Frisohof (1994)
  • Maria Stuart I (1631-1660, prinses van Oranje): Maria Stuartplein (2019)
  • Maria Stuart II (1662-1695, koningin van Engeland en echtgenote van koning-stadhouder Willem III): Koningin Marialaan (1953) en Maria Stuartplein (2019)
  • Anna van Hannover (1709-1759, vrouw van Willem IV): Anna van Hannoverstraat (1987)
  • Carolina (dochter van prins Willem IV): Carolina van Nassaustraat (1910)
  • Frederik Hendrik (1584-1647, prins van Oranje): Prinsegracht (jaartal onbekend)
  • Amalia (1602-1675, vrouw van Frederik Hendrik): Prinsessewal (1839), Prinsessegracht (1964) en Amalia van Solmsstraat (1898)
  • koning Willem I (1772-1840): Prins Willemstraat (1889), Hoge Prins Willemstraat (1906) en Prins Willemplein (1947)
  • Koningin Wilhelmina van Pruisen (1774-1837, vrouw van koning Willem I): Koninginnegracht (1843)
  • Louise Henriëtte, (1627-1667, dochter van stadhouder Frederik Hendrik): Louise Henriëttestraat (1907)
  •  Prins Frederik (1797-1881, zoon van koning Willem I): Frederikstraat (1843)
  • Prinses Marie (1841-1910, dochter van prins Frederik): Prinses Mariestraat (1881)
  • Anna Paulowna (vrouw van koning Willem II): Anna Paulownaplein (1859) en Anna Paulownastraat (1859)
  • Prins Hendrik (1820-1879, zoon van koning Willem II): Prins Hendrikstraat (1879) en Prins Hendrikplein (1883)
  • Amalia Maria da Gloria Augusta (1830-1872), vrouw van prins Hendrik der Nederlanden): Amaliastraat (1873)
  • Koning Willem III (1817-1890): Koningstraat (1864), Koningskade (1876) en Koningsplein (1885)
  • Prins Maurits (1843-1850, zoon van koning Willem III): Mauritskade (1861)
  • Koningin Sophie (1818-1877, eerste echtgenote van koning Willem III): Koningin Sophiestraat (1910)
  • Koningin Emma (1858-1934, tweede echtgenote van koning Willem III): Koninginnestraat (1883), Koningin Emmakade (1884), Waldeck Pyrmontkade (1884), Adelheidstraat (1885), Emmastraat (1885), Wilhelminastraat (1885), Theresiastraat (1885), Regentesselaan (1894), Regentesseplein (1894), Koningin Emmaplein (1911) en Emmapark (1925)
  • Koningin Wilhelmina: Helenastraat (1957), Paulinastraat (1953) en Mariastraat (1953) (De Wilhelminastraat bestaat ook wel, maar die is genoemd naar de derde voornaam van Emma.) 
  • Koningin Juliana: Koningin Julianaplein (1972)
  • Prins Bernhard: Lippe-Biesterfeldweg (1967) en Prins Bernhardviaduct (1977)
  • Koningin Beatrix: Prinses Beatrixlaan (1960)
  • Prinses Margriet: Prinses Margrietplantsoen (1960)
  • Prinses Christina: Prinses Marijkestraat (1960)
  • Prinses Irene: Prinses Irenestraat (1972) en Prinses Irenepad (1979)
  • Prins Claus: Prins Clauslaan (1972)
  • Koning Willem-Alexander: Prins Willem-Alexanderhof (1979), Prins Willem-Alexanderweg (1979) en Koning Willem-Alexanderviaduct
  • Prinses Máxima: Prinses Máximastraat (2009) en Prinses Máximaplein (2009)
  • Prinses Amalia: Prinses Catharina-Amaliastraat (2009)
  • Prinses Ariane: Prinses Arianelaan (2009)
  • Prinses Alexia: Prinses Alexialaan (2009)
Ook wat de straatnamen betreft is Den Haag dus een echte hofstad. De straten uit dit artikel liggen trouwens niet allemaal netjes in één wijk bij elkaar. Het is dus een flinke wandeling of fietstocht als je ze allemaal wilt bezoeken.

Labels

Labels:

Reacties

Anoniem zei…
Wow, wat een lijst!
7 november 2018 om 18:16
Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd...
27 reacties
Lees verder... »

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la...
47 reacties
Lees verder... »

Hoeveel unieke straatnamen heeft Nederland nou eigenlijk? Ik zocht het voor je uit!

Zo af en toe vraagt iemand me hoeveel straatnamen er in Nederland zijn die niet vaker dan één keer voorkomen. Die vraag kreeg ik bijvoorbeeld na mijn artikel over de grote overlap in straatnamen tussen Den Helder en Dordrecht . Of naar aanleiding van de top-10 van meest voorkomende Nederlandse straatnamen . Of het gebeurt als ik wat schrijf over bijzondere straatnamen zoals Burelhul , Szydlowskiplein of Wroetende Mol , of tweets stuur over opmerkelijke namen zoals Nijdjipstrjitte of Wiebiegenweg . Aan de ene kant zijn er best veel straatnamen die heel vaak voorkomen, en lijkt er dus weinig ruimte voor echt unieke straatnamen. Maar aan de andere kant komen er eigenlijk best vaak vreemde straatnamen voorbij waarvan je je haast niet voor kunt stellen dat er meer straten zijn die zo heten. Ik heb het eindelijk uitgezocht. Om het antwoord op de vraag te vinden, ben ik weer eens in de BAG-database gedoken. Dat is de database van de Basisregistraties Adressen en Gebouwen, en daarin s...
17 reacties
Lees verder... »

Wat zijn de meest populaire straatnamen van Nederland?

Pas vroeg iemand me naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Mijn vermoeden werd bevestigd: dat zijn geen schilders of zeehelden, maar gewoon leden van het koningshuis. Dat bracht me tot de vraag: welke straatnamen komen eigenlijk het vaakst voor in Nederland? En hoe zit dat in andere landen? Dit is de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen: 1. Kerkstraat 2. Schoolstraat 3. Molenstraat 4. Dorpsstraat 5. Molenweg 6. Julianastraat 7. Parallelweg 8. Nieuwstraat 9. Wilhelminastraat 10. Sportlaan Deze tien worden op de voet gevolgd door Industrieweg, Beatrixstraat, Kastanjelaan, Stationsweg, Eikenlaan, Markt, Prins Bernhardstraat, Emmastraat en Beukenlaan . Wat zien we aan dit lijstje? Het zijn allemaal bijzonder traditionele straatnamen met een verwijzing naar een bekend gebouw (kerk, school, molen, station), een bestemming of functie (dorp, parallelweg, sport, industrie, markt), het koningshuis (Juliana, Wilhelmina, B...
10 reacties
Lees verder... »