Het gebeurt niet vaak dat er straatnamen worden genoemd naar personen die nog in leven zijn. En het komt ook niet vaak voor dat er boeken worden gemaakt over die straatnamen. Toch zijn er afgelopen jaar twee van die boeken verschenen: After Mandela (over alle straatnamen voor Nelson Mandela) en Koninklijke Wegen (over alle straatnamen voor koning Willem-Alexander). Ik heb ze allebei verslonden.
Koninklijke Wegen
Er zijn in Nederland in de loop der jaren meer dan tweehonderd straten, wegen, lanen en pleinen naar Willem-Alexander genoemd. Fotografe Charlotte Bogaert heeft drie jaar de tijd genomen om van al die straten een foto te maken. Het resultaat heeft ze gebundeld in het boek 'Koninklijke Wegen'. Met die foto's heeft ze iets bijzonders gedaan: in plaats van gewoon één foto te maken, heeft ze van iedere straat een hele serie foto's gemaakt en die in één beeld samengevoegd. Dat levert heel bijzondere foto's op van drukke straten waar overal mensen lopen, fietsen en spelen. Een vrolijke drukte, die tegelijkertijd onwerkelijk én geloofwaardig is.
Meer dan tweehonderd straten - dat zijn dus ook meer dan tweehonderd foto's. Samen geven die drukke straatfoto's een mooi beeld van Nederland. Als je je ogen goed de kost geeft, is er op iedere foto's wel iets bijzonders te ontdekken. Rare mannetjes, dubbele honden, vreemde taferelen. Wat opvalt, is dat er heel veel Willem-Alexanderstraten zijn die erg op elkaar lijken. Dat is niet vreemd: veel van die straten zijn in de jaren zeventig en tachtig vernoemd, en ze liggen dus veelal in typische jarenzeventig- en jarentachtigwijken. Veel rijtjeshuizen met puntdaken dus, zoals je die overal ziet. Er zitten nauwelijks straten bij met de allure die bij een koning past. Er waren blijkbaar maar weinig plaatsen die het geduld op konden brengen om met het vernoemen van de kroonprins te wachten tot zich een passende straatnaam aandiende.
Bij het samenstellen van het boek hoorde Charlotte Bogaert ook veel verhalen over de geschiedenis van de Willem-Alexanderstraten. Voor die verhalen was in het boek geen ruimte meer, dus die krijgen binnenkort een plekje op de website www.koninklijkewegen.nl. Achterin het boek staat wel een lijst met het 'bouwjaar' van alle Willem-Alexanderstraten.
After Mandela
Als er in Nederland een nieuw kroonprinsje of kroonprinsesje wordt geboren, is het bijna vanzelfsprekend dat er direct overal straten naar de toekomstige troonopvolger worden genoemd. Bij Nelson Mandela is dat bijna tegenovergesteld. Toen de eerste straatnamen in Nederland werden genoemd, zat hij nog in de gevangenis. Sommige mensen zagen hem toen al als vrijheidsstrijder en held, maar voor anderen was hij een rebel, een terrorist en een crimineel. Het was maar net van welke kant je het bekeek. Dat moet haast wel interessante verhalen opleveren. In After Mandela verzamelden Jan Dirk van der Burg en Stefanie Grätz informatie over alle straten die in Nederland naar Nelson Mandela zijn genoemd.
After Mandela is net als Koninklijke Wegen een fotoboek. Maar daar waar de Willem-Alexanderstraten met een vrolijke drukte zijn vastgelegd, zijn de Mandelastraten op de foto's juist helemaal leeg; er is geen mens te bekennen. Daardoor ga je nog meer letten op het soort straten en pleinen dat naar Mandela genoemd is. Dan dient zich automatisch de vraag aan die Jan Dirk van der Burg zichzelf ook stelde: wat zou Mandela nou van zo'n eerbetoon vinden?
Het bijzondere van het boek dat is er naast de foto's ook allerlei verhalen van 'achter de schermen' in zijn verzameld. Delft was de eerste plaats in Nederland waar een straatnaam naar Mandela is genoemd; het lijkt erop dat dat was omdat die naam mooi binnen het gekozen thema 'De Derde Wereld' paste. Veel vernoemingen die volgden in andere plaatsen waren onderdeel van de anti-apartheidspolitiek die veel gemeentes in de jaren tachtig gingen voeren. In sommige steden werd flink discussie gevoerd of je nou wel een straat naar Mandela (en andere vrijheidsstrijders) moest noemen, terwijl men in andere plaatsen juist graag gehoor gaf aan suggesties van betrokken burgers of vooruitstrevende raadsleden. De verhalen geven een mooi beeld van de politiek aan het eind van de vorige eeuw, en vooral ook van de discussies die er kunnen zijn bij de vernoeming van straten naar nog levende personen.De meeste vernoemingen zijn overigens uit de jaren negentig; die zijn dus van ná de vrijlating van Mandela en van ná zijn benoeming tot president. En natuurlijk is iedere vernoeming een eerbetoon aan Mandela, hoe mooi of lelijk de straat zelf ook is.
Samenvat
Twee personen met al hun straatnamen. Dat levert twee interessante boeken op. Koninklijke Wegen is interessant vanwege de vrolijk drukke foto's die goed zijn voor uren kijkplezier. En After Mandela is interessant vanwege de boeiende verhalen die een inkijkje geven in de straatnaampolitiek. Beide boeken laten wat van de wereld zien die schuilgaat achter de straatnaambordjes.
Koninklijke Wegen
Meer dan tweehonderd straten - dat zijn dus ook meer dan tweehonderd foto's. Samen geven die drukke straatfoto's een mooi beeld van Nederland. Als je je ogen goed de kost geeft, is er op iedere foto's wel iets bijzonders te ontdekken. Rare mannetjes, dubbele honden, vreemde taferelen. Wat opvalt, is dat er heel veel Willem-Alexanderstraten zijn die erg op elkaar lijken. Dat is niet vreemd: veel van die straten zijn in de jaren zeventig en tachtig vernoemd, en ze liggen dus veelal in typische jarenzeventig- en jarentachtigwijken. Veel rijtjeshuizen met puntdaken dus, zoals je die overal ziet. Er zitten nauwelijks straten bij met de allure die bij een koning past. Er waren blijkbaar maar weinig plaatsen die het geduld op konden brengen om met het vernoemen van de kroonprins te wachten tot zich een passende straatnaam aandiende.
Bij het samenstellen van het boek hoorde Charlotte Bogaert ook veel verhalen over de geschiedenis van de Willem-Alexanderstraten. Voor die verhalen was in het boek geen ruimte meer, dus die krijgen binnenkort een plekje op de website www.koninklijkewegen.nl. Achterin het boek staat wel een lijst met het 'bouwjaar' van alle Willem-Alexanderstraten.
After Mandela
After Mandela is net als Koninklijke Wegen een fotoboek. Maar daar waar de Willem-Alexanderstraten met een vrolijke drukte zijn vastgelegd, zijn de Mandelastraten op de foto's juist helemaal leeg; er is geen mens te bekennen. Daardoor ga je nog meer letten op het soort straten en pleinen dat naar Mandela genoemd is. Dan dient zich automatisch de vraag aan die Jan Dirk van der Burg zichzelf ook stelde: wat zou Mandela nou van zo'n eerbetoon vinden?
Het bijzondere van het boek dat is er naast de foto's ook allerlei verhalen van 'achter de schermen' in zijn verzameld. Delft was de eerste plaats in Nederland waar een straatnaam naar Mandela is genoemd; het lijkt erop dat dat was omdat die naam mooi binnen het gekozen thema 'De Derde Wereld' paste. Veel vernoemingen die volgden in andere plaatsen waren onderdeel van de anti-apartheidspolitiek die veel gemeentes in de jaren tachtig gingen voeren. In sommige steden werd flink discussie gevoerd of je nou wel een straat naar Mandela (en andere vrijheidsstrijders) moest noemen, terwijl men in andere plaatsen juist graag gehoor gaf aan suggesties van betrokken burgers of vooruitstrevende raadsleden. De verhalen geven een mooi beeld van de politiek aan het eind van de vorige eeuw, en vooral ook van de discussies die er kunnen zijn bij de vernoeming van straten naar nog levende personen.De meeste vernoemingen zijn overigens uit de jaren negentig; die zijn dus van ná de vrijlating van Mandela en van ná zijn benoeming tot president. En natuurlijk is iedere vernoeming een eerbetoon aan Mandela, hoe mooi of lelijk de straat zelf ook is.
Samenvat
Twee personen met al hun straatnamen. Dat levert twee interessante boeken op. Koninklijke Wegen is interessant vanwege de vrolijk drukke foto's die goed zijn voor uren kijkplezier. En After Mandela is interessant vanwege de boeiende verhalen die een inkijkje geven in de straatnaampolitiek. Beide boeken laten wat van de wereld zien die schuilgaat achter de straatnaambordjes.
Reacties