Wat zijn de meest populaire straatnamen van Nederland?

Pas vroeg iemand me naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Mijn vermoeden werd bevestigd: dat zijn geen schilders of zeehelden, maar gewoon leden van het koningshuis. Dat bracht me tot de vraag: welke straatnamen komen eigenlijk het vaakst voor in Nederland? En hoe zit dat in andere landen?

Dit is de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen:
1. Kerkstraat
2. Schoolstraat
3. Molenstraat
4. Dorpsstraat
5. Molenweg
6. Julianastraat
7. Parallelweg
8. Nieuwstraat
9. Wilhelminastraat
10. Sportlaan

Deze tien worden op de voet gevolgd door Industrieweg, Beatrixstraat, Kastanjelaan, Stationsweg, Eikenlaan, Markt, Prins Bernhardstraat, Emmastraat en Beukenlaan. Wat zien we aan dit lijstje? Het zijn allemaal bijzonder traditionele straatnamen met een verwijzing naar een bekend gebouw (kerk, school, molen, station), een bestemming of functie (dorp, parallelweg, sport, industrie, markt), het koningshuis (Juliana, Wilhelmina, Beatrix, Bernhard, Emma) of bomen (kastanje, eik, beuk).

Gebouwen, bestemmingen en functies... dat zijn de onderwerpen waar men van oudsher al straten naar noemt. Vroeger werden straten ook nog genoemd naar prominente bewoners of opvallende uithangborden, maar die komen natuurlijk vaak maar in één plaats voor. Toen de steden en dorpen op een gegeven moment gingen groeien, ging men thema's gebruiken voor de straatnaamgeving. Daarbij waren het koningshuis en de bomen bijzonder populair.

Most common street names in the UK

Iets vergelijkbaars zien we in de top-10 van meest voorkomende straatnamen in het Verenigd Koninkrijk:
1. High Street
2. Station Road
3. Main Street
4. Park Road
5. Church Road
6. Church Street
7. London Road
8. Victoria Road
9. Green Lane
10. Manor Road

Met op de plekken 11 tot en met 20: Church Lane, Park Avenue, The Avenue, The Crescent, Queens Road, New Road, Grange Road, Kings Road, Kingsway en Windsor Road. Geen bomen deze keer, maar wel gewoon weer gebouwen (kerk en station, maar geen molen), bestemmingen, functies en het koningshuis.

Noms de rue les plus courants en France

Gaan we verder naar Frankrijk. Wat zijn daar de populairste straatnamen?

1. Rue de l'Église
2. Place de l'Église
3. Grande Rue
4. Rue du Moulin
5. Place de la Mairie
6. Rue du Château
7. Rue des Écoles
8. Rue de la Gare
9. Rue de la Mairie
10. Rue Principale

Net buiten de top-10 staan achtereenvolgens nog: Rue du Stade, Rue de la Fontaine, Rue Pasteur, Rue des Jardins en Rue Victor-Hugo. Het wordt bijna saai, maar ook hier zien we weer dezelfde gebouwen (kerk, school, molen, station), bestemmingen en functies. Opvallend is de hoge positie op de Franse ranglijst van de scheikundige Louis Pasteur en de schrijver Victor Hugo - twee nationale helden, blijkbaar. Wat ook opvalt, is dat de 'mairie' (het gemeentehuis) twee keer in de top-10 staat. In Nederland komen 'Raadhuisplein' en 'Raadhuisstraat' wel vaker voor, maar niet vaak genoeg voor een plek bij de eerste twintig. En alleen Noordbroek (in Groningen) heeft een 'Gemeentehuislaan'.

Die häufigsten Straßennamen in Deutschland

Op naar Duitsland.  Welke straatnamen komen daar het meeste voor?
1. Hauptstraße
2. Dorfstraße
3. Schulstraße
4. Bahnhofstraße
5. Gartenstraße
6. Bergstraße
7. Lindenstraße
8. Birkenweg
9. Waldstraße
10. Kirchstraße

Met net buiten de top-10 ook nog Ringstraße, Wiesenweg, Schillerstraße, Goethestraße en Mühlenweg. We zien weer veel bekende gebouwen, bestemmingen, functies en bomen - het wordt bijna saai. Bij gebrek aan koningshuis zijn de dichters Schiller en Goethe populair bij de Duitsers.

Most common street names in the USA

Hoe anders wordt dat lijstje als we naar de Verenigde Staten van Amerika gaan! 

1. Second Street
2. Third Street
3. First Street
4. Fourth Street
5. Park Street
6. Fifth Street
7. Main Street
8. Sixth Street
9. Oak Street
10. Seventh Street

Op de plekken 11 tot en met 20 staan hier nog: Pine Street, Maple Street, Cedar Street, Eighth Street, Elm Street, View Street, Washington Street, Ninth Street, Lake Street en Hill Street.

Wat in deze lijst natuurlijk meteen opvalt, is dat er zo veel volgnummers in staan! Eerste, tweede, derde, vierde, vijfde, zesde, zevende... alsof ze niks leukers konden verzinnen. En zo is het ook wel een beetje, want waarom zou je moeilijk doen als het makkelijk kan? De Amerikaanse steden staan bekend om hun strakke en rechtlijnige stratenplannen, en daar horen strakke en duidelijke namen bij. Dat de ranglijst niet met 'First' maar met 'Second' begint, heeft overigens een logische verklaring: de eerste - vaak centraal gelegen - straat kreeg vaak nog wel een 'echte' naam, zoals 'Main Street' of 'Central Street'.

Als we al die nummers even negeren, zien we in deze lijst ook weer veel straten met verwijzingen naar bestemmingen en functies. Er staan ook opvallend veel bomen in de lijst. Geen gebouwen deze keer, en om begrijpelijke reden ook geen koningshuis. Een speciale vermelding is er nog voor George Washington, op de zeventiende plaats. Washington was de eerste president van de Verenigde Staten, van 1789 tot 1797. Hij is op deze lijst de eerste persoon waar een straat naar vernoemd is.

En wat leert dit ons?

Ik begon dit verhaal met de vraag naar welke personen in Nederland de meeste straatnamen zijn vernoemd. Deze lijstjes roepen natuurlijk weer allemaal nieuwe vragen op. Wat zegt het over een land dat mensen de school en het station belangrijker vinden dan de kerk? En waarom komt in Nederland de naam Hoofdstraat zo weinig voor, terwijl die in andere landen juist zo populair is? Ik kan ooit nog wel een keer een diepe sociologische analyse loslaten op de verschillen die ik hier gevonden heb, maar voor nu laat ik het even hierbij.

Als jullie nog mooie straatnamentoptiens van andere landen kunnen vinden, dan hoor ik dat graag!