Over mensen, dieren en dingen die kunnen vliegen

In de laatste paar weken ben ik twee keer met mijn auto naar een vliegveld gereden, en twee keer heb ik de TomTom gebruikt om er te komen. De eerste keer moest ik naar Schiphol, dat er gewoon als plaatsnaam in bleek te staan. Ik had geen idee welke straatnaam ik moest kiezen, dus begon ik op de gok 'vertrekhal' te typen. Tot mijn verbazing stond de 'Vertrekpassage' er gewoon tussen. Dat was makkelijk! Kort daarna moest ik naar Eindhoven Airport, en ook dat vliegveld stond er gewoon als plaatsnaam in. Het was - na mijn Schipholervaring - echter een kleine tegenvaller dat de 'vertrekpassage' er niet als straatnaam tussen stond. Na wat gepuzzel bleek de Luchthavenweg me naar mijn bestemming te brengen.

Wat voor namen geef je de namen op en rond een vliegveld? Ik heb vroeger bij de Nederlandse les geleerd dat er drie soorten zelfstandig naamwoorden zijn: mensen, dieren en dingen. Als thema voor de straatnamen op een vliegveld kom je dan ook al snel uit op namen van mensen die kunnen vliegen, dieren die kunnen vliegen en dingen die kunnen vliegen. Of zou het nóg creatiever kunnen?

De Vliegveldweg is in Nederland erg populair. Dat is natuurlijk niet zo vreemd, want het is gewoon best een logische naam voor de weg naar het vliegveld. Maastricht Aachen Airport heeft een Vliegveldweg, Enschede Airport Twente heeft een Vliegveldweg, en ook Rotterdam Airport heeft de Vliegveldweg. Maar in Rotterdam hadden ze nog meer straten te vernoemen, en die hebben ze vernoemd naar andere (kleine) Europese luchthavens zoals Linate (Milaan), Fairoaks (Woking), Cointrin (Genève), Gatwick en Heathrow (Londen), Fornebu (Oslo) en Malmi (Helsinki). Eindhoven Airport heeft geen Vliegveldweg, maar een Luchthavenweg. Ook zoiets. Daarnaast hebben ze in Eindhoven straatnamen genoemd naar luchtvaartpioniers zoals Adriaan Mulder, Henri Wijnmalen, Marinus van Meel, Freddy van Riemsdijk vernoemd. De grote toegangsweg heet natuurlijk de Anthony Fokkerweg. Allemaal 'mensen die kunnen vliegen' dus. Op Luchthaven Lelystad is men gegaan voor 'dieren die kunnen vliegen'. De straten zijn vernoemd naar de eend, de emoe, de maraboe en de roadrunner (die overigens vooral kan rennen). Tussen al die vogels vallen de Dakotaweg en het modern klinkende Airport Plaza in Lelystad wat uit de toon.

Schiphol is natuurlijk echt een grote stad op zich; daar hebben ze voor de verschillende wijken verschillende thema's gekozen. In Schiphol-Rijk is men gegaan voor 'dingen die kunnen vliegen', met bijvoorbeeld de Cessnalaan, de Douglassingel en de Boeingavenue. In Schiphol Zuid heeft men het gehouden op 'vliegtuigen die genoemd zijn naar dieren die kunnen vliegen', met bijvoorbeeld de Uiverweg, de Pelikaanweg, de Snipweg en de Toekanweg. De straten van Schiphol Zuid-Oost zijn allemaal genoemd naar noordelijk gelegen plaatsen met een vliegveld: Reykjavik, Gander, Prestwick en Anchorage. Het lijkt wel of voor de straatnamen in Schiphol Oost gebruik is gemaakt van de brainstormlijst die overbleef nadat de andere wijken waren gevuld. Hier heeft men een ratjetoe aan straatnamen met bijvoorbeeld de Thermiekstraat (opstijgende warme lucht), de Kemajoranstraat (de oude luchthaven van Jakarta), de Sir Frank Whittlestraat (uitvinder van de straalmotor) en de Westerkimweg (de horizon in het westen). Thema 'luchtvaart', maar dan in de ruimste zin van het woord. Dat geldt trouwens ook voor Schiphol Centrum, met dicht bij elkaar bijvoorbeeld de Vertrekpassage, de Schiphol Boulevard, de Octaanstraat, de Triportweg en de Evert van de Beekstraat.

Jammer eigenlijk dat ze bij die laatste twee wijken niet ook wat strakker een thema hebben aangehouden, want het begon zo goed. Maar 'Vertrekpassage' is in ieder geval een handige naam voor TomTom-gebruikers. Dat is ook wat waard natuurlijk.

Weet iemand trouwens wie Evert van de Beek was?